Koolhydraten komen de laatste jaren negatief in het nieuws. Ze zijn niet goed voor ons, ons lichaam kan er namelijk niks mee en we worden er dik, ziek, zwak en misselijk. Althans, dat is wat boze tongen beweren. En daarom poppen de koolhydraatarme diëten als paddenstoelen uit de grond. In dit artikel wil ik daar helderheid over verschaffen. Moet je koolhydraten nou behandelen als een vriend of een vijand? Meer over dit soort voedselhypes lees je in mijn boek.
Wat zijn koolhydraten?
Koolhydraten zijn, net als eiwitten en vetten, voedingsstoffen die we vinden in ons voedsel. In hoofdstuk 1 ben ik hier al dieper op ingegaan, maar ik herhaal het graag nog een keer, de kracht zit hem immers in de herhaling. Koolhydraten leveren energie en bevatten net als eiwitten per gram 4 kilocalorieën. Vetten bevatten per gram 9 kilocalorieën. Koolhydraten zijn voor ons lichaam dé belangrijkste brandstof voor hersenen en centraal zenuwstelsel. Een lage inname aan koolhydraten resulteert in een laag energielevel, we functioneren niet goed én ons concentratievermogen verslechterd. Kortom, zonder koolhydraten geen leven en daarom echt een must, wat koolhydraatarme diëten ook prediken.
De verschillende soorten
Er bestaan verschillende soorten koolhydraten die we indelen in: enkelvoudige, tweevoudige of meervoudige koolhydraten (monosachariden, disachariden of polysachariden). Enkelvoudige koolhydraten bestaan uit één suikermolecuul (glucose, fructose of galactose), tweevoudige koolhydraten uit twee suikermoleculen (maltose, sucrose en lactose) en de meervoudige koolhydraten bestaan uit lange strengen aan elkaar verbonden suikermoleculen/sachariden. Als je het over koolhydraten hebt, dan heb je het dus over verschillende soorten.
Waar zitten koolhydraten in?
Koolhydraten komen in allerlei producten voor, waardoor het een lastige klus is om ze volledig te vermijden. Iets wat je overigens dus ook niet moet nastreven, omdat ze dé belangrijkste brandstof zijn. Je vindt koolhydraten in koek, snoep en frisdrank, maar ook in melk, brood, granen, aardappels, peulvruchten en groenten. Waar zitten koolhydraten niet in, zou dan ook eigenlijk een betere vraag moeten zijn. De koolhydraatrijke producten koek, snoep en frisdrank bevatten overigens geen nuttige voedingsstoffen. De rest van de genoemde producten wel, iets wat ik graag nog even als diëtist op de valreep vertel, hoewel het waarschijnlijk gesneden koek is.
Hoe worden koolhydraten afgebroken?
Al die soorten koolhydraten worden door het lichaam gewoon afgebroken om uiteindelijk als glucose in het bloed terecht te komen. De enkelvoudige en tweevoudige koolhydraten worden wat sneller afgebroken dan de meervoudige koolhydraten, dit vanwege het simpele feit dat ze een langere structuur hebben.
Praktijkvoorbeeld
drink je een fruitsapje dan wordt dit snel afgebroken (korte structuur) en krijg je snel energie van dat suiker dat in je bloed terecht komt. Eet je een bord pasta dan gaat dit afbraakproces wat trager (lange structuur), waardoor je geleidelijk aan energie krijgt. Het een is niet per se ‘gezonder’ of ‘ongezonder’ dan de andere hoor. Nee, het is puur een manier van afbreken, het eindproduct (glucose) is hetzelfde en óók word je van het ene koolhydraat niet opeens dikker dan van het andere soort. Dat is echt een groot fabeltje dat we kunnen negeren.
Zijn koolhydraten slecht?
Koolhydraten zijn absoluut niet slecht. Waar vetten een aantal jaar geleden werden bestempeld als slecht, bijvoorbeeld dikmaker, is dat nu met koolhydraten. Zo zal het overigens altijd wel gaan, we zoeken immers een zondebok voor al die zwaarlijvigheid. Koolhydraten zijn daar alleen niet de boosdoener van, we hebben ze juist nodig om goed te kunnen functioneren.
Moet je koolhydraatarm eten?
Eigenlijk weet je het antwoord nu wel, maar ik wil dit toch nog iets meer toelichten vanuit mijn ervaring vanuit mijn online praktijk. Regelmatig komen er namelijk mensen bij mij die net een koolhydraatarm dieet hebben gevolgd. Uiteindelijk houden ze het niet vol omdat het te beperkt is. En hoewel dat vervelend is, vind ik het veel erger om te zien dat ze door koolhydraatarm te eten en hoop voedingsstoffen missen. Brood, pasta, rijst en aardappelen worden geschrapt en wat zie je? Er ontstaan tekorten wanneer je deze koolhydraatrijke producten mist waarmee je gezondheid in het geding komt. Wil je afvallen dan moet je je porties verkleinen of minder gaan snoepen, daarmee pak je winst. Een zondebok zoeken in koolhydraten is het échte probleem wegduwen.
Samenvattend
– koolhydraten zijn dé belangrijkste brandstof (hersenen/centraal zenuwstelsel)
– er bestaan enkelvoudige, tweevoudige en meervoudige koolhydraten
– alle soorten koolhydraten worden afgebroken en komen als glucose in het bloed
– van koolhydraten worden we niet dik, van teveel eten wel
Wil je meer weten over voedselhypes?
Bestel dan hier mijn boek!
