Er zijn wel honderden diëten en allemaal vertellen ze ons haarfijn hoe we moeten afvallen. Typ het woord in op Google, wandel naar de eerste de beste boekenzaak en ze staan er: diëten in allerlei soorten en maten. En natuurlijk, elk dieet beweert de wijsheid in pacht te hebben en scandeert mooie verhalen. Toch zijn er veel addertjes onder het gras bij deze diëten die ik dringend met jullie moet bespreken. Een dieet volgen? Wees wijs, en doe het niet. Ik ga je uitleggen waarom.
Het dieet is niet persoonlijk
Al die honderden diëten houden geen rekening met jouw persoonlijke eigenschappen. Er wordt niet gekeken naar lichaamstype, lichaamssamenstelling, voorkeuren, persoonlijke doelen en leefomstandigheden. Je krijgt een dieet met een standaard dagmenu en algemene richtlijnen, wat alleen niks maar dan ook niks zegt over jou als persoon. Een algemeen plan? Ja. Een persoonlijk plan? Nee.
Dieet = rantsoen
Het klopt, elk dieet heeft een eigen uitgangspunt en theorie. Het lijkt van de buitenkant dan dus ook dat elke dieet, bijvoorbeeld koolhydraatarm, een ‘magische methode’ heeft. Door weinig koolhydraten te eten, veel eiwitten te eten, of door een sapkuur te doen val je af. En dus werkt het dieet zou je zeggen. Echter worden we hier toch wel in het ootje genomen, want, al die diëten hebben allemaal één sterke overeenkomst: ze bevatten ontzettend weinig calorieën. Dat je gaat afvallen is nogal logisch. Je krijgt minder energie binnen dan je verbruikt (negatieve energiebalans) en dus val je af. Het heeft alleen niks te maken met het ‘magisch’ effect van het dieet. Het komt simpelweg doordat je minder eet.
Rantsoen betekent tekorten
Zoals je hebt gelezen in hoofdstuk 1, bestaat ons voedsel uit allerlei voedingsstoffen die functies hebben in ons lichaam. Wil je gezond zijn dan moet je die in bepaalde mate binnenkrijgen. Concreet betekent dit dat je van alle producten die er zijn een bepaalde hoeveelheid per dag nodig hebt. Echter, zoals gezegd, is een dieet een rantsoen en wordt de hoeveelheid van producten drastisch verlaagd of zelfs geschrapt. Daardoor krijg je te weinig binnen en daarmee kan je gezondheid in het geding komen. Je valt af, alleen je lichaam werkt niet optimaal.
Tijdelijk gewichtsverlies en verlies spiermassa
Tijdens het volgen van een dieet val je in een sneltreinvaart af. Echter treffen we hier wederom een addertje daar onder het gras aan. Je verliest niet alleen het gewenste vetmassa, nee, ook vocht en spiermassa. Je lichaam krijgt namelijk zo weinig energie (calorieën) binnen (lees: rantsoen) en haalt als reactie energie uit die spieren. Spiermassa wordt afgebroken en dat is nou juist hetgeen wat je niet wilt. Spiermassa verhoogt de vetverbranding, geeft kracht en zorgt voor mooie vormen. Je lichaam wordt zo op een negatieve manier afgebroken. En op de koop toe val je heel snel af, maar kom je ook snel op aan plateau terecht. Het gewicht staat stil en je komt niet verder. Wil je dat plateau doorbreken dan zal je nog minder moeten eten dan je al met het dieet doet. De ervaring leert dat bijna niemand dat, logischerwijs, kan volhouden. Het resultaat? Je vervalt terug in oude gewoontes en bent geen steek verder gekomen.
Het dieet is niet praktisch
Of een voedingspatroon blijvend werkt, heeft heel erg te maken met het feit of het praktisch is en dus haalbaar. Het moet passen zowel in onze wereld (westerse levensstijl), bij jou persoonlijk en denk bijvoorbeeld aan een eventuele gezinssituatie. Is het haalbaar zou dan ook vooraf een belangrijke vraag moeten zijn.
Hoe haalbaar is het om je leven lang weinig koolhydraten te eten?
Hoe haalbaar is het om je leven lang weinig vetten te eten?
Hoe haalbaar is het om je leven lang volgens een vast dagmenu te eten?
Hoe haalbaar is het om je leven lang volgens restricties te leven?
Precies, dat is het natuurlijk niet.
Het is best haalbaar om voor een tijd een bepaald dieet te doen. Alleen je ziet eigenlijk altijd, logisch ook, dat op een gegeven moment dat gewoon niet haalbaar is. Je hebt geen zin om altijd producten te schrappen of om anders te eten dan de rest. Doordat het niet praktisch is, is het niet duurzaam.
Geen gedragsverandering
Wil je een nieuw voedingspatroon aanleren dan moet je een gedragsverandering ondergaan. Leer je jezelf niet gedrag aan dan kun je resultaten boeken, zoals bijvoorbeeld een paar kilo’s kwijtraken. Om dat te kunnen bereiken moet je je eigen gedragingen in kaart brengen. Welke gedragingen dragen bij aan het doel (bijvoorbeeld afvallen) en welke gedragingen doen dat niet. Als je dat weet kun je nieuwe (gezonde) gewoontes integreren in jouw levensstijl. Bij de meeste diëten wordt hier echter niks meegedaan. Je krijgt een voedingsplan, een dagmenu of een methode, maar je krijgt niet te horen wat je op dit moment goed doet of wat juist beter kan. Stop je met het dieet dan heb je geen handvatten gekregen hoe je nu verder moet. Het resultaat? Precies, je vervalt weer in dat oude gedrag…
Ontstaan ongezonde relatie met eten
Al die diëten kunnen een ander gevaar met zich meebrengen. Wat krijg je als er zoveel verschillende diëten zijn met regels, restricties en verboden producten? Precies, we kunnen een angst ontwikkelen voor voeding en producten. Je zit met je handen in het haar wat je moet eten en daardoor kan er een ongezonde relatie met eten ontstaan. Hier maak ik me zorgen om én terecht ook een tikkeltje kwaad.
Laat diëten passeren, maar ga er niet in mee!
Echt, iedere maand zijn er weer nieuwe diëten trending. En dat zal waarschijnlijk altijd wel zo zijn. Ik hoop echter dat jij na het lezen van dit artikel wel beter weet en elke keer bovenstaande redenen onthoudt of ze terugleest. Laat je alsjeblieft niet beïnvloeden door een hippe dieetgoeroe of BN-er. Focus je op de basis, zorg dat dát fundament staat. Dan ben je echt maar dan ook echt hartstikke goed bezig.
PS
De diëten die ik hier heb beschreven gaan uitsluitend over de populaire afvaldiëten. Er zijn ook diëten gericht op een persoon met bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, een verhoogd cholesterolgehalte of andere specifieke gevallen. Wanneer zo’n voedingsplan is opgesteld door een diëtist is dat juist een goede zaak, in dat geval zijn bovenstaande punten niet van toepassing.
Kort samenvattend:
– een dieet is niet persoonlijk
– een dieet bevat weinig tot zeer weinig energie (kilocalorieën)
– met een dieet is de kans op tekorten groot
– het gewichtsverlies is tijdelijk en je verliest veel spiermassa
– diëten zijn vaak niet praktisch
– het dieet focust zich niet op gedragsverandering
– er kan een ongezonde relatie met eten ontstaan
Wil je mij als jouw persoonlijke online diëtist? Klik hier!
Wil je meer lezen over afvallen? Klik dan hier!
