In melk de witte sloper deel I hebben we gezien dat melk een product is dat goed vertegenwoordigd is in ons voedingssysteem. Nederland is bij uitstek een zuivelland en er lopen zo’n 1,63 miljoen koeien rond die per jaar 12,5 miljard kilogram melk produceren. Melk is een product met een hoge nutriëntdichtheid en levert ons een variëteit aan nutriënten. Maar wat voor effect heeft melk op onze gezondheid? In melk de witte sloper deel II wordt daar wat dieper op in gegaan.
Koemelkallergie
Voor mensen met een koemelkallergie is melk geen geschikt product. Het advies luidt dan ook om melk te vermijden uit het voedingspatroon. Bij een koemelkallergie ontstaat er een allergische reactie bij het drinken van koemelk. Deze reactie wordt veroorzaakt door specifieke eiwitten die in koemelk zitten. Het afweersysteem van het lichaam beschouwt deze eiwitten als lichaamsvreemde stoffen en maakt antistoffen aan. Hierdoor ontstaan klachten die per persoon kunnen variëren van mild tot sterk waarbij symptomen uiteenlopend zijn. Klachten kunnen in verschillende delen van het lichaam plaatsvinden. Meestal speelt dit af in huid, slijmvliezen, maag- darmkanaal of luchtwegen. Een koemelkallergie komt voornamelijk voor bij jonge kinderen (2-3%) waarbij in de meeste gevallen men er overheen groeit (1-2). Een koemelkallergie komt dus niet veel voor. Het overgrote deel van de bevolking heeft geen koemelkallergie.
Lactose-intolerantie
Voor mensen met een lactose-intolerantie kan melk ook hinder geven. Een lactose- intolerantie is overigens wel iets wezenlijks anders dan een koemelkallergie. Bij een lactose-intolerantie wordt geen of onvoldoende lactase aangemaakt. Dit is een enzym dat nodig is om lactose (melksuiker) goed af te kunnen breken. Doordat lactase niet voldoende aanwezig is komt lactose onverteerde in de dikke darm terecht en wordt het niet goed opgenomen in het lichaam. Dit geeft vervolgens weer symptomen die kunnen variëren van mild tot sterk. Veel voorkomende klachten zijn winderigheid, diarree, opgeblazen gevoel en buikpijn en krampen. Net als bij een koemelkallergie komt een lactose-intolerantie niet vaak voor (2-3).
Melk en osteoporose
Zuivelproducten zorgen voor 70% van onze dagelijkse calcium en kan daardoor een rol spelen bij osteoporose (4-5). Melk is daardoor een belangrijk product voor de inname van calcium. Calcium is overigens een mineraal dat in verband wordt gebracht met een goede botgezondheid (6). Een goede botgezondheid kan vervolgens preventief werken tegen osteoporose. Het is daarbij wel goed te weten dat vitamine d ervoor zorgt dat calcium wordt opgenomen. Een adequaat inname van vitamine d is dus belangrijk (7).
Conclusie
Melk is een product met een hoge nutriëntdichtheid en geeft ons veel nuttige voedingsstoffen. Echter kan het zijn dat in sommige gevallen melk niet verstandig is. Het gaat dan om mensen die een koemelkallergie hebben of voor de groep met een lactose-intolerantie. Echter is dit maar een klein percentage van de bevolking en kan het overgrote deel van de bevolking goed tegen melk. Voor die groep fungeert melk juist als nuttig product.
PS
Als (online) diëtist is het mijn taak om met de feiten op tafel te komen. De persoon maakt zelf de keuze wat hij of zij met deze informatie doet. Of jij wel of geen melk nuttigt is iets wat je zelf moet beslissen. Het is belangrijk om te vermelden dat ik in dit artikel heb gekeken naar het effect van melk op de gezondheid en niet ben ingegaan op dierenwelzijn en duurzaamheid.
Bronnen
1. Stichting Voedselallergie. Home. Allergenen. Melk. Beschikbaar via: http://www.voedselallergie.nl/allergenen/23-melk.html
2. De Jong, F.M. Ons Voedsel. ‘s-Graveland. Fontaine Uitgevers; 2008. P188
3. MaagLeverDarmStichting. Sommige dingen zijn niet te verteren. Ziekten. Lactose- intolerantie. Klachten. Beschikbaar via: http://www.mlds.nl/ziekten/130/lactose- intolerantie/klachten/
4. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Nationaal Kompas volksgezondheid. Gezondheidstoestand. Ziekte en aandoeningen. Bewegingsapparaat en bindweefsel. Osteoporose.
5. Gezondheidsraad. Adviezen. Gezonde voeding. Naar een toereikende inname van vitamine D. 2008. site gezondheidsraad
6. Bodegraven AA, et al. Treatment of bone loss in osteopenic patients with Crohn’s disease: a double-blind, randomised trial of oral risedronate 35 mg once weekly or placebo, concomitant with calcium and vitamin D supplementation. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24146170
7. Zemel, MB, et al. Dairy augmentation of total and central fat loss in obese
