Iedereen heeft een voedselovergevoeligheid. Of althans, dat is de heersende tendens. Een kleine golf van voedselallergieën en intoleranties heeft ons land overspoeld en angst is nu de strekking. Als je geen lactose-intolerantie hebt heb je een tarwe allergie en heb je geen tarweallergie dan ongetwijfeld wel een glutenintolerantie. Door al deze voedselovergevoeligheden zien we vele voedingsmiddelen als boosdoener en vermijden we angstvallig bepaalde producten. Moeten we terecht bang zijn? Of is hier zogezegd een stuk overdrijving in het spel?
Voedselovergevoeligheid
Een voedselovergevoeligheid is een term die wordt gebruikt voor overgevoeligheidsreacties op voedsel. De term voedselovergevoeligheid is een overkoepelende term voor voedselallergie (allergisch) en voedselintolerantie (niet-allergisch) (1-2).
Voedselallergie
Een voedselallergie is een allergische reactie waarbij het immuunsysteem reageert op specifieke eiwitten uit voedsel. Deze eiwitten worden allergenen genoemd en het lichaam ziet ze als indringers die onschadelijk gemaakt moeten worden. Als reactie maakt het lichaam antistoffen aan, ook wel immunoglobines genoemd (IgE). Hierbij komen vervolgens stoffen vrij, bijvoorbeeld histamine. Dit geeft vervolgens uiteenlopende klachten wat varieert van mild tot zelfs levensbedreigend (2-3). De meeste voedselallergieën komen voor bij gluten, ei, vis, pinda, noten, soja, melk, lactose, schaaldieren, weekdieren, selderij, mosterd, sesamzaad, sulfiet en lupine (2,4). Na het eten van de desbetreffende stof kunnen klachten al snel ontstaan. Kleine hoeveelheden kunnen daarbij al klachten geven. Soms zelfs hele ernstige klachten. De klachten verschillen per persoon, per hoeveelheid en per voedingsmiddel. Hoewel de klachten zich over het gehele lichaam kunnen afspelen komen klachten vooral voor op huid, luchtwegen, maag-darmstelsel en hart en vaten (2,5).
Voedselintolerantie
Bij een voedselintolerantie reageert het lichaam op bepaalde voedingsstoffen alleen is het immuunsysteem daar niet bij betrokken. Een intolerantie ontstaat door bijvoorbeeld een gebrek aan een bepaalde enzym, een transporteiwit, stoffen die van nature in voedsel zitten of additieven die worden toegevoegd aan voedingsmiddelen (1,2,6). Een voorbeeld van een voedselintolerantie is een lactose-intolerantie. Bij deze intolerantie ontbreekt het enzym lactase dat nodig is om de lactose af te breken (7). Klachten bij een voedselintolerantie lijken sterk op die bij een voedselallergie. Alleen verlopen de klachten over het algemeen een stuk milder dan bij een allergie. Klachten zijn vooral misselijkheid, overgeven, buikpijn of diarree (8).
Hoe vaak komt een voedselovergevoeligheid voor?
Als het om voedselovergevoeligheid gaat denkt 10% van de bevolking een voedselovergevoeligheid te hebben (2). Echter komt dit beeld niet overeen met de werkelijke cijfers rondom voedselallergieën en voedselintoleranties. Dat er voedselovergevoeligheden voorkomen is juist. Dat deze ook ernstige klachten kunnen geven staat buiten kijf. Alleen niet zoveel als momenteel wordt gedacht. In werkelijkheid komt een voedselovergevoeligheid voor 1 tot 3% voor (2,9).
Heb ik een voedselovergevoeligheid?
Het is niet eenvoudig om vast te stellen of je een voedselovergevoeligheid hebt. Natuurlijk kan iemand bepaalde klachten ervaren alleen is dit soms moeilijk te achterhalen hoe dit precies komt. Komt dit door een overgevoeligheid, een verkeerde voeding of praat iemand het zichtzelf aan? Om zeker van je zaak te zijn is onderzoek echt nodig om uit te laten wijzen waarvoor iemand allergisch is. Verschillende testen kunnen gedaan worden om dit uit te laten wijzen (10).
Conclusie
Een voedselovergevoeligheid is een overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op voedsel. Het kan dan gaan om een voedselallergie of een voedselintolerantie. Een voedselallergie is een reactie van het immuunsysteem op specifieke eiwitten in het voedsel ook wel allergenen genoemd. Bij een voedselintolerantie is het immuunsysteem niet betrokken. Het lichaam reageert op bepaalde stoffen vanwege bijvoorbeeld een gebrek aan enzymen. Hoewel we vaak snel concluderen dat we een voedselovergevoeligheid hebben komt het maar 1 tot 3% voor. Voor de mensen die wel een voedselovergevoeligheid hebben kunnen de klachten variëren van mild tot zeer ernstig. Aanpassingen van het voedingspatroon is dan ook noodzakelijk. Om zeker te weten of je een voedselovergevoeligheid hebt is het noodzakelijk onderzoek te laten doen. Onderzoek kan uitwijzen of er sprake is van een voedselovergevoeligheid.
Bronnen
- Voedingscentrum. Eerlijk over eten. Voedselovergevoeligheid. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/voedselovergevoeligheid.aspx Geraadpleegd op 10-12-2015
- NHG- Standaard Voedselovergevoeligheid. Beschikbaar via: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-voedselovergevoeligheid#idp42335584 Geraadpleegd op 10-12-2015
- Stichting Voedselallergie. Home. Wat is een voedselallergie. Beschikbaar via: http://www.voedselallergie.nl/wat-is-allergie.html Geraadpleegd op 10-12-2015
- Catsberg, C.M.E., Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Nijmegen. Hbuitgevers. 2008.P.46
- Allergenen Consultancy. Voedselallergie. Beschikbaar via: http://www.allergenenconsultancy.nl/in/voedselallergie Geraadpleegd op 10-12-2015
- AllergieDietisten. Wat is een voedselintolerantie? Beschikbaar via: http://www.allergiedietisten.com/wat-een-voedselintolerantie/ Geraadpleegd op 10-12-2015
- De jong , M.F. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. ‘s-Graveland. 2008. P.188
- Alles over allergie. Voedselallergie. Beschikbaar via: http://www.allesoverallergie.nl/allergieen/voedselallergie/ Geraadpleegd op 10-12-2015
- Nationaal Kompas Voedselovergevoeligheid. Allergie: Hoe vaak komt het voor en hoeveel mensen sterven eraan? Beschikbaar via: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/allergie/omvang/ Geraadpleegd op 10-12-2015
- Gezondheidsplein. Voedselallergie. Beschikbaar via: http://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/voedselallergie/item34152 Geraadpleegd op 10-12-2015
