Wie is er niet gek op chocolade? Nou, ik in ieder geval wel, en ik vermoed jij ook. Lekker op de bank aan een reep knagen terwijl Netflix aanstaat. Bestaat er iets mooiers? Misschien wel, maar waarschijnlijk niet. Ook blijken er allerlei gezondheidsvoordelen aan chocolade te zitten. Althans, dat is wat je leest, hoort en wat wordt gefluisterd in de wandelgangen. Met name pure chocolade zou erg gezond zijn. Maar klopt dat? Is pure chocolade écht zo goed voor ons? De online diëtist legt het uit.
Waar bestaat chocolade uit?
Laten we eerst eens bekijken wat er allemaal in chocolade zit. Chocolade be- staat uit een aantal basisingrediënten. We hebben het dan over cacaopoeder, cacaoboter, suiker, lecithine en geur-en smaakstoffen of melk of melkproducten (bij melk- en witte chocolade). Combineer deze dingen en je krijgt een prachtig product. Niets mooier dan een goed stuk chocolade, gemaakt door een ambachtelijke chocolatier. Om melk, pure of witte chocolade te maken, heb je naast deze basisingrediënten ook wat andere dingen nodig. Maar dat allemaal even terzijde.
Het draait om de cacao
Het belangrijkste bestanddeel van chocolade is natuurlijk cacao. Cacao groeit helaas niet bij ons om de hoek. Zuid-Amerika en Afrika, daar komt de cacaoboom oorspronkelijk vandaan. En het zal je verbazen, maar zo’n boom kan wel 15 meter hoog worden. Aan een cacaoboom groeien vruchten, en iedere vrucht bevat ongeveer 30 tot 40 zaden: de cacaobonen. De cacaobonen leggen vanuit Zuid-Amerika en Afrika een lange reis af voordat ze in Nederland komen , een land dat overigens van oudsher een belangrijke rol vervult binnen de cacaohandel. Op dit moment is Amsterdam (na Ivoorkust) de grootste cacaoverwerker ter wereld. Een erfenis van de VOC-tijd.
Wat zit er in cacao?
De voedingsstoffen in cacao zijn vanwege mogelijke gezondheidsvoorde- len het onderwerp van gesprek. Dit omdat die voordelen interessant zijn voor ons. Analyseer je cacao, dan kom je polyfenolen, cafeïne, theobromine, tryptofaan en nog een aantal cannabisachtige stoffen tegen. Verder vind je in rauwe cacao vezels en een paar mineralen, zoals ijzer, magnesium en zink. Het onderzoek in dit stuk richt zich op de polyfenolen. Daar is namelijk véél over te doen; ze zouden positieve effecten hebben en daarmee pure chocolade tot een product maken dat positief bijdraagt aan onze gezondheid.
Maar waarom dan pure chocolade?
Pure chocolade wordt als ‘beter’ gezien omdat het een hoog gehalte aan cacao bevat. En hoe hoger het gehalte aan cacao hoe meer polyfenolen. Als het klopt dat deze polyfenolen gezondheidseffecten hebben, dan kunnen we het beste voor de pure variant gaan. Melkchocolade bevat namelijk veel minder cacao en witte chocolade bevat zelfs helemaal geen cacao. Tijd om de wetenschap in te duiken en het zaakje tot op de bodem uit te zoeken. Klopt het dat polyfenolen zulke gunstige effecten hebben?
Effect 1: werking als antioxidant
Ik kwam erachter dat er binnen de wetenschap verschillende studies zijn waaruit blijkt dat cacao als antioxidant werkt. Antioxidanten gaan de beschadiging van cellen tegen, en de polyfenolen in cacao zouden het lichaam beschermen tegen oxidatieve stress. Dit is een proces waarbij vrije radicalen (agressieve stoffen) ontstaan die schade kunnen toebrengen aan onze cellen, weefsels en ons DNA. Een normaal proces overigens, alleen kunnen factoren zoals roken, uitlaatgassen en een slechte levensstijl het versnellen.
Effect 2: vermindering van hart- en vaatziekten
Er zijn binnen de wetenschap ook studies bekend waarin cacao wordt geassocieerd met een verminderd risico op hart- en vaatziekten. Cacao heeft volgens deze studies niet alleen een antioxiderend effect, het verlaagt ook de bloeddruk, beïnvloedt de bloedstolling en is van positieve invloed op het LDL-cholesterolgehalte.
Andere effecten
De wetenschap laat naast de hiervoor genoemde effecten ook nog een reeks andere mogelijke bevindingen zien. Studies spreken van een verminderde insulineresistentie en een verhoogde insulinegevoeligheid door de cacao. Daarnaast zou cacao een positief effect hebben op bijvoorbeeld verzadiging, stemming, het chronische vermoeidheidssyndroom en onze huid.
Pure chocolade dus gezond?
Oké, zoals je hebt gelezen klopt het inderdaad dat het eten van cacao bepaalde positieve gevolgen heeft. De wetenschap heeft daarin ook duidelijk gesproken, vind ik. Wat alleen ontbreekt is informatie over de hoeveelheid cacao die we moeten binnenkrijgen om van deze effecten te kunnen profiteren. Dat is namelijk heel moeilijk te zeggen. De studies over cacao laten nogal variërende hoeveelheden polyfenolen zien. Het betreft soms zelfs hoeveelheden die dusdanig groot zijn dat een gemiddelde mens ze nooit binnen een dag zal eten. Echt haalbaar zijn die hoeveelheden dus niet voor ons.
Bekijk het product in het geheel
Daarnaast moeten we, om een product goed te beoordelen, altijd naar het geheel kijken. En daarbij moeten we niet vergeten dat chocolade een product is met veel suiker en vet. Prima natuurlijk, om op een reep te knagen tijdens een avondje Netflix, maar je krijgt helaas wel met een sneltreinvaart calorieën binnen. Of een product goed is om te nemen hangt dus niet alleen af van één stof (zoals cacao, in dit geval); het totaal van het product, dus alle voedingsstoffen bij elkaar, is doorslaggevend. Cacaonibs bevatten overigens al aanzienlijk minder calorieën en rauwe cacao zelfs nog minder.
Welke keuze moet je nu maken?
De wetenschap laat zien dat de polyfenolen in cacao mogelijk een aantal positieve effecten hebben voor ons. Alleen is het dus niet duidelijk hoeveel cacao je dan moet nemen. De hoeveelheden die onze gezondheid mogelijk kunnen bevorderen, zijn zeer hoog en in de praktijk niet realistisch. En daarnaast moeten we ons goed realiseren dat chocolade veel suiker en (verzadigd) vet bevat en dus veel calorieën. Prima om pure chocolade af en toe bij de koffie te nemen of tijdens het kijken van een film (doe ik ook), maar verwacht alleen geen wonderen, en het stempel ‘superfood’ mag je dit product in mijn ogen toch echt niet geven. Nogmaals: we moeten altijd kijken naar het product als geheel, en dan is pure chocolade toch vooral een heerlijke snack met veel suiker en vet (en dus calorieën) die we gewoon zo af en toe moeten nemen, maar zeker niet te vaak.
Samenvattend
– Pure chocolade zou ‘gezonder’ zijn vanwege de grote hoeveelheid cacao.
– In cacao zitten polyfenolen en die hebben positieve effecten op onze gezondheid.
– De wetenschap laat positieve effecten zien, alleen is er veel onduidelijkheid.
– Pure chocolade bevat veel suiker en (verzadigd) vet en is daarom erg calorierijk.
– Pure chocolade is prima om te nemen; verwacht alleen geen wonderen van dit calorierijke product.
Hulp nodig?
Wil je afvallen en gezonder eten? Schrijf je hier in en kom in contact met de online diëtist. Je leert afvallen zonder dieet – op een gezonde en praktische manier – met behulp van artikelen, tips en online coaching.
Wil je meer weten over voedselhypes?
Bestel dan hier mijn boek!
