Er bestaan wel honderden diëten en allemaal vertellen ze ons haarfijn hoe we moeten afvallen. Type ‘dieet’ in op Google, wandel naar de eerste de beste boekenzaak en daar zijn ze: diëten in allerlei soorten en maten. Vanzelfsprekend beweert elk dieet de wijsheid in pacht te hebben en verkoopt het mooie verhalen. Toch schuilen er bij alle diëten veel addertjes onder het gras die ik dringend met jullie moet bespreken. Een dieet volgen? Wees wijs en doe het niet. Ik ga je uitleggen waarom.
Een dieet is niet persoonlijk
Al die honderden diëten houden geen rekening met jouw persoonlijke eigen- schappen. Er wordt niet gekeken naar lichaamstype, lichaamssamenstelling, voorkeuren, persoonlijke doelen en leefomstandigheden. Je krijgt een dieet met een standaard dagmenu en algemene richtlijnen die niks maar dan ook niks zeggen over jou als persoon. Een algemeen plan? Ja. Een persoonlijk plan? Nee.
Dieet = Rantsoen
Het klopt, alle diëten hebben een eigen uitgangspunt en theorie. Het lijkt van buitenaf zelfs alsof ze allemaal een ‘magische methode’ verkondigen, die bij elk dieet weer anders is. Door weinig koolhydraten te nemen, veel eiwitten te eten, of door juist een sapkuur te doen, val je af. En dus werkt het dieet, zou je zeggen. We worden hier echter in het ootje genomen, want al die diëten hebben één sterke overeenkomst: als je ze volgt krijg je ontzettend weinig calorieën binnen. Dat je gaat afvallen is nogal logisch. Je krijgt minder calorieën binnen en dus verlies je gewicht. Dit heeft niks te maken met het ‘magische’ effect van het dieet. Het komt simpelweg doordat je minder eet.
Rantsoen betekent tekorten
Zoals je hebt gelezen in Hoofdstuk 1 bestaat ons voedsel uit allerlei voedings- stoffen die functies hebben in ons lichaam. Wil je gezond zijn, dan moet je die in bepaalde mate binnenkrijgen. Concreet betekent dit dat je van alle productgroepen die er zijn, een bepaalde hoeveelheid per dag nodig hebt. Echter, zoals gezegd is een dieet een rantsoen en wordt de dagelijkse portie van producten drastisch verkleind of zelfs geschrapt. Daardoor krijg je te weinig binnen en kan je gezondheid in het geding komen. Je valt af, maar je lichaam werkt niet optimaal.
Zeg die spieren maar gedag
Tijdens het volgen van een dieet val je in een sneltreinvaart af. Er zit hier echter wederom een addertje onder het gras: je verliest niet alleen de gewenste vetmassa, maar ook vocht en spiermassa. Je lichaam krijgt namelijk zo weinig calorieën binnen (lees: je bent op rantsoen) dat het als reactie energie uit spieren gaat halen. De spiermassa wordt afgebroken, en dat is nou juist wat je niet wilt. Spiermassa verhoogt namelijk de vetverbranding, geeft kracht en zorgt voor mooie vormen. Tijdens een dieet worden dus de verkeerde delen van jouw lichaam afgebroken. En op de koop toe val je heel snel af, maar je komt ook snel op een plateau terecht. Je gewicht blijft gelijk en je komt niet verder. Wil je dat plateau doorbreken, dan zal je nog minder moeten eten dan je al met het dieet doet. De ervaring leert dat bijna niemand dat, logischerwijs, kan volhouden. Het resultaat? Je vervalt terug in oude gewoontes en bent geen steek verder gekomen.
Diëten zijn niet praktisch
Of een voedingspatroon blijvend werkt, hangt af van of het praktisch en dus haalbaar is. Het moet passen in onze wereld en bij onze westerse levensstijl, bij jou persoonlijk en bijvoorbeeld bij jouw gezinssituatie. Is het dieet dat je kiest haalbaar, zou dan ook een belangrijke vraag moeten zijn.
Hoe haalbaar is het om je leven lang weinig koolhydraten te eten?
Hoe haalbaar is het om je leven lang weinig vetten te eten?
Hoe haalbaar is het om je leven lang volgens een vast dagmenu te eten? Hoe haalbaar is het om je leven lang volgens restricties te leven?
Precies, dat is niet haalbaar.
Het is best haalbaar om een korte periode een bepaald dieet te volgen. Maar je ziet eigenlijk altijd, logisch ook, dat dat op een gegeven moment gewoon. Je hebt geen zin om altijd producten te schrappen of om anders te eten dan de rest. Doordat het niet praktisch is, is het niet duurzaam.
Geen gedragsverandering
Wil je jezelf een nieuw voedingspatroon aanleren, dan moet je een gedrags- verandering ondergaan. Door je gedrag te veranderen kun je met nieuwe gewoontes resultaten boeken, zoals bijvoorbeeld het kwijtraken van een paar kilo’s. Om dat voor elkaar te krijgen moet je je gedragingen in kaart brengen. Welke gedragingen dragen bij aan het doel (bijvoorbeeld afvallen) en welke gedragingen doen dat niet? Als je dat weet kun je nieuwe (gezonde) gewoontes integreren in jouw levensstijl. Bij de meeste diëten wordt hier echter niks mee gedaan. Je krijgt een voedingsplan, een dagmenu of een methode, maar je krijgt niet te horen wat je op dit moment goed doet of wat juist beter kan. Stop je met het dieet, dan heb je geen handvatten voor hoe je nu verder moet. Het resultaat? Precies, je vervalt weer in dat oude gedrag.
Pas op voor een ongezonde relatie met eten
Al die diëten kunnen nog een ander gevaar met zich meebrengen. Wat gebeurt er als we zien dat er zoveel verschillende diëten zijn, elk met eigen regels, restricties en verboden producten? We kunnen een angst ontwikkelen voor voeding en bepaalde voedingsmiddelen. We zitten met de handen in het haar, weten niet wat we moeten eten en daardoor kan er een ongezonde relatie met voeding ontstaan. Dit baart me zorgen én het maakt me (terecht) ook een tikkeltje kwaad.
Focus op de basis
Echt waar, iedere maand zijn er weer nieuwe diëten trending. En dat zal waarschijnlijk altijd wel zo blijven. Ik hoop echter dat jij na het lezen van dit artikel wel beter weet en bovenstaande redenen om geen diëten te volgen onthoudt of terugleest. Laat je alsjeblieft niet beïnvloeden door een hippe dieetgoeroe of bn’er. Focus op de basis, zorg dat dát fundament staat. Dan ben je echt maar dan ook echt hartstikke goed bezig.
PS
Wat ik hier heb geschreven gaat uitsluitend over de populaire afvaldiëten. Er zijn ook specifieke voedingsplannen die zijn gericht op personen met bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, een verhoogd cholesterolgehalte of een ander medisch probleem. Wanneer zo’n voedingsplan is opgesteld door een diëtist is dat juist een goede zaak, en in dat geval zijn bovenstaande punten niet van toepassing.
Hulp nodig?
Wil je afvallen en gezonder eten? Schrijf je hier in en kom in contact met de online diëtist. Je leert afvallen zonder dieet – op een gezonde en praktische manier – met behulp van artikelen, tips en online coaching. Bekijk hier resultaten.
