Minimaal 250 gram groente per dag is het advies. Als online diëtist besef ik goed dat dit niet altijd gemakkelijk is. Daarom bij deze 8 praktische tips die jullie op weg kunnen helpen. Pas ze vandaag nog toe en optimaliseer direct je voedingspatroon!

Tip 1: neem groente bij elke maaltijd

We moeten van het idee af dat we alleen bij de avondmaaltijd groente nemen. Nee, ook het ontbijt en óók de lunch kan je zien als maaltijdmoment om groente te nemen. Bescheidenheid siert in dit geval niet. Neem standaard elke maaltijd iets van groente en je krijgt van de online diëtist een tien!

Tip 2: eet rauwkost op je brood of cracker

Neem je een broodje of cracker met bijvoorbeeld kaas, doe hier dan standaard wat groente bij. Het zij schijfjes tomaat, komkommer of wat dacht van wat kiemgroente. Sloof je uit voor de buurt. Niet alleen gezond, maar ook gewoon lekker fris. Win-win situatie!

Tip 3: neem groente als snack

Snackgroente mensen, neem er zoveel je van als je wilt. Weinig tot geen calorieën maar je tikt wel snel de 250 gram aan. De Gezondheidsraad blij, maar de online diëtist ook! Andere gezonde snacks kun je trouwens hier vinden.

Tip 4: maak een salade van (restjes) groenten

Ga voor de koelkast staan en pak alle restjes groenten. Maak er, creatief als je bent, een mooie salade van. Tevens een goede manier om voedselverspilling tegen te gaan en tevens een manier om richting de 250 gram te gaan. Bekijk hier wat opties.

Tip 5: wrap als lunch

Een wrap is dé manier om veel groente binnen te krijgen. Sloof je wederom uit en pak verschillende groente die je lekker vindt en stop ze in de wrap. Eenvoudig en effectief. Wie wil dat nou niet?

Tip 6: doe dit bij weinig tijd!

Je hebt niet altijd tijd voor bovenstaande caprionelen. Kies voor diepvriesgroenten, kant- en klaar soeppakketen van AH, neem een abonnement op een groentepakket of koop eens zo’n rijkelijk gevulde salade bij SLA. Slechts enkele voorbeelden om je op weg te helpen.

Tip 7: kies 2 soorten groenten bij de avondmaaltijd

Maak er een sport van om bij de avondmaaltijd meer groente te nemen dan je normaal zou doen. Dus niet alleen broccoli bij de aardappels, maar waarom ook niet nog wat gewokte spinazie? Precies, bewandel eens nieuwe paden, voeg kleur toe aan je bord en aan je voedingspatroon!

Tip 8: maak een soep

Oja, en met het maken van een soep krijg je natuurlijk heel veel groente binnen. Onderschat dit niet en maak zo af en toe eens een soep. Ideaal!
tips voor meer groente

Wil je mij als online diëtist?

Klik hier

 

1. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008. Hoofdstuk 6
2. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 1
3. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Eiwitten. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/eiwitten.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
4. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008. Hoofdstuk 4
5. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 2
6. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Koolhydraten. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/koolhydraten.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
7. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008. Hoofdstuk 5
8. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 3
9. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Vetten. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vetten.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
10. Katan MB, Mensink RP. Effect of dietary fatty acids on serum lipids and lipoproteins. A meta-analysis of 27 trials. Arterioscler Thromb. 1992. Aug; 12(8):911-9. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1386252. Geraadpleegd op 09-09-2018
11. Mozzaffarian D, Micha R & Wallace S. Effects on Coronary Heart Disease of Increasing Polyunsaturated Fat in Place of Saturated Fat: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. PLoS Med. 2010 Mar; 7(3): e1000252. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2843598/. Geraadpleegd op 09-09-2018
12. Gezondheidsraad. Transvetzuren. Achtergronddocument bij Richtlijnen Goede Voeding 2015. Beschikbaar via: https://www.gezondheidsraad.nl/sites/default/files/a1520_transvetzuren.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
13. Lorgeril M, et al. Mediterranean alpha-linolenic acid-rich diet in secondary prevention of coronary heart disease. Lancet. 1994.
14. Bouzan C, et al. A quantitative analysis of fish consumption and stroke risk. Am J Prev Med. 2005.
15. Mozaffarian D, et al. Fish consumption and stroke risk in elderly individuals: the cardiovascular health study. Arch Intern Med. 2005.
16. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 3. P36-37.
17. Tanskanen, A et all. Fish consumption and depressive symptoms in the general population in Finland. Psychiatr Serv. 2001 Apr;52(4):529-31. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11274502. Geraadpleegd op 09-09-2018
18. Silvers KM & Scott KM. Fish consumption and self-reported physical and mental health status. Public Health Nutr. 2002 Jun;5(3):427-31. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12003654. Geraadpleegd op 09-09-2018
19. Kalmijn S, Launer LJ, Witteman JC, Hofman A & Breteler MM. Dietary fat intake and the risk of incident dementia in the Rotterdam Study. Ann Neurol. 1997 Nov;42(5):776-82. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9392577. Geraadpleegd op 09-09-2018
20. Conquer JA, Tierney MC, Zecevic J, Bettger WJ & Fisher RH. Fatty acid analysis of blood plasma of patients with Alzheimer’s disease, other types of dementia, and cognitive impairment. Lipids. 2000 Dec;35(12):1305-12. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11201991. Geraadpleegd op 09-09-2018
21. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008. Highlight 7
22. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 7
23. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Alcohol. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/alcohol.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
24. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Mijn Eetmeter: app en online. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema-s/apps-en-tools-van-het-voedingscentrum/voedingscentrum-apps/mijn-eetmeter-app-online.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
25. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Vezels. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vezels.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
26. Wanders AJ et all. Effects of dietary fibre on subjective appetite, energy intake and body weight: a systematic review of randomized controlled trials. Obes Rev. 2011 Sep;12(9):724-39. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21676152. Geraadpleegd op 09-09-2018
27. Anderson JW et all. Health benefits of dietary fiber. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19335713. Geraadpleegd op 09-09-2018
28. Richtlijn voor vezelconsumptie. Gezondheidsraad. Beschikbaar via: https://www.gezondheidsraad.nl/nl/taak-werkwijze/werkterrein/gezonde-voeding/richtlijn-voor-de-vezelconsumptie. Geraadpleegd op 09-09-2018
29. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008. Hoofdstuk 10 & 11
30. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 4
31. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Vezels. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vezels.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
32. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008. Hoofdstuk 12 & 13
33. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 5
34. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Mineralen. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/mineralen.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
35. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008. Hoofdstuk 12
36. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 6
37.Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Water. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/water.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
38. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 8
39. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. E-nummers. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/e-nummers.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
40. Van den Berg,Y & Botermans,M. De veiligheid en schadelijkheid van e-nummers. VL&DB Uitgevers. Allergieplatform.
41. De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 9
42. RIVM. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Contaminanten. Beschikbaar via: https://rvs.rivm.nl/voedsel/Contaminanten. Geraadpleegd op 09-09-2018
43. Huffpost. Sorry, But there’s No Such Thing As A ‘Healthy’ Sugar. Beschikbaar via: https://www.huffingtonpost.com/2014/05/19/healthy-sugar-sugars_n_5315969.html?guccounter=1. Geraadpleegd op 09-09-2018
44. I’m A Foodie. Suikerverslaving: is suiker verslavender dan cocaïne? Beschikbaar via: https://www.iamafoodie.nl/suikerverslaving-is-suiker-verslavender-dan-cocaine/. Geraadpleegd op 09-09-2018
45. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Suiker. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/suiker.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
45. Voque. Hoe gezond is kokosolie nou echt? Beschikbaar via: https://www.vogue.nl/beauty-health/health-fitness/a22496517/kokosolie-gezond-ongezond/. Geraadpleegd op 09-09-2018
46. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Kokos en kokosvet. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/kokos-en-kokosvet.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
47. Bach AC, Ingenbleek Y, Frey A. The usefulness of dietary medium-chain triglycerides in body weight control: fact or fancy? Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8732772. Geraadpleegd op 09-09-2018
48. I’M A Foodie. Zorgt kokosolie voor meer gewichtsverlies? Beschikbaar via: https://www.iamafoodie.nl/zorgt-kokosvet-gewichtsverlies/. Geraadpleegd op 09-09-2018
49. Catsberg, C.M.E., Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Nijmegen. Hbuitgevers 2008. Hoofdstuk 17
50. Weet wat je eet. Alles over vitamines, mineralen en supplementen. P.67
51. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Jodium. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/jodium.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
52. Kempen-van Dommelen G.J.M, Catsberg C.M.E. Levensmiddelenleer. Baarn; HBuitgevers 2008. P.116
53. AGA Institute Medical Position Statement on the Diagnosis and Management of Celiac Disease. Gastroenterology. 2006. Beschikbaar via: http://www.gastrojournal.org/article/S0016-5085(06)02226-8/abstract. Geraadpleegd op 09-09-2018
54.Bizzaro N, Tozzoli R, Villalta D, et al. Cutting-edge issues in celiac disease and in gluten intolerance. Clin Rev Allergy Immunol. 2012. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21181303. Geraadpleegd op 09-09-2018
55.Rubio-Tapia A, Ludvigsson JF, Brantner TL, Murray JA, Everhart JE. The prevalence of celiac disease in the United States. Am J Gastroenterol. 2012. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22850429. Geraadpleegd op 09-09-2018
56.Maag Lever Darm Stichting. Onze darmen in feiten en cijfers. 2015. http://www.mlds.nl/nieuws/actualiteiten/1320/onze-darmen-in-feiten-en-cijfers/

57.Rubio-Tapia et al. ACG Clinical Guidelines: Diagnosis and Management of
Celiac Disease. Practice Guidelines. 2013. Beschikbaar via: http://gi.org/wp-content/uploads/2013/05/ACGGuidelineCeliacDiseaseMay2013.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
58.Nijeboer, P et al. Non-celiac Gluten Sensitivity. Is it in the Gluten or the Grain? Journal of Gastrointestinal and liver Diseases. 2013. Beschikbaar via: http://www.jgld.ro/2013/4/12.pdf

59.Catassi et al. Non-Celiac Gluten sensitivity: the new frontier of gluten related disorders. Nutrients. 2013. Beschikbaar via:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3820047/. Geraadpleegd op 09-09-2018
60. De jong, F. Ons Voedsel in getallen. ‘s-Gravenland. Fontaine Uitgevers; 2010. P.125-P126

61.Van den Berg, Y, Botermans, M. De veiligheid en schadelijkheid van E-nummers. Van Lindonk & de Bres Special. 2013. P26-P27
62. EFSA. European Food Safety Authority. Aspartame. 2013. Beschikbaar via: http://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/aspartame Geraadpleegd op 09-09-2018
63.Renwick AG, The intake of intense sweeteners – an update review.  Food
tives and Contaminants. 2006. Beschikbaar via: http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10408440701516184?journalCode=itxc20Geraadpleegd op 09-09-2018
64.World Health Organisation. Evaluation of certain food additives and contaminants.  Technical Report. 2004. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15354533Geraadpleegd op 09-09-2018
65.Butchkoa, H.H et al. Aspartame: review of safety. 2002. Beschikaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12180494Geraadpleegd op 09-09-2018
66.EFSA. Updated opinion on a request from the European Commission related to the 2nd ERF carcinogenicity study on aspartame, taking into consideration study data submitted by the Ramazzini Foundation in February 2009. 2009. Beschikbaar via: http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1015. Geraadpleegd op 09-09-2018
67.Nederlandse Voedsel- en warenautoriteit. EFSA rapport over aspartaam. Beschikbaar via: https://www.nvwa.nl/onderwerpen/bedrijven-en-instellingen/branche/levensmiddelenindustrie/nieuwsoverzicht/nieuwsbericht/10654/efsa-rapport-over-aspartaamGeraadpleegd op 09-09-2018
68.European commission health & consumer protection directorate-general. Opinion on the scientific committee on food: update on the safety of aspartame. 2002. Beschikbaar via: http://ec.europa.eu/food/fs/sc/scf/out155_en.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
69.Health Canada. Food and nutrition. Aspartame. Beschikbaar via: http://www.hc-sc.gc.ca/fn-an/securit/addit/sweeten-edulcor/aspartame-eng.phpGeraadpleegd op 09-09-2018
70.GAO. U.S. Government Accountability Office. Food and Drug Administration. Food Additive Approval Process Followd for Aspartame. 1987. Beschikbaar via: http://www.gao.gov/products/HRD-87-46Geraadpleegd op 09-09-2018
71.FDA. U.S. Food and Drug Administration. Protecting and Promoting Your Health. 2007. Beschikbaar via: http://www.fda.gov/Food/IngredientsPackagingLabeling/FoodAdditivesIngredients/ucm208580.htm. Geraadpleegd op 09-09-2018
72.European Food Safety Authority. Opinion of the Scientific Panel on Food Additives, Flavourings, Processing aids and Materials in contact with Food (AFC) on a request from the commission related to a new long-term carcinogenicity study on aspartame. 2006. Beschikbaar via: http://ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/EU-summary-report-trends-sources-zoonoses-2013.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
73.National Toxicol Program. NTP report on the toxicology studies of aspartame (CAS No. 22839-47-0) in genetically modified (FVB Tg.AC hemizygous) and B6.129-Cdkn2atm1Rdp (N2) deficient mice and carcinogenicity studies of aspartame in genetically modified [B6.129-Trp53tm1Brd (N5) haploinsufficient] mice (feed studies). 2005. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18685711. Geraadpleegd op 09-09-2018
74.Weihrauch, M.R et al. Review. Artificial sweeteners – do they bear a carcinogenic risk? Ann oncol. 2004. Beschikbaar via: ww.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15367404 Geraadpleegd: 8-10-2015
75.Gallus, S et al. Artificial sweeteners and cancer risk in a network of case-control studies. Ann Oncol. 2007. Beschikbaar via: http://annonc.oxfordjournals.org/content/18/1/40.full. Geraadpleegd op 09-09-2018
76.Roll, B.J. Effects of intense sweeteners on hunger, food intake, and body weight: a review. 1991. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2008866. Geraadpleegd op 09-09-2018
77.Tandel, K.R. Sugar substitutes: Health controversy over perceived benefits. 2011. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3198517/. Geraadpleegd op 09-09-2018
78. Gezondheidsraad. Richtlijnen goede voeding 2015. Beschikbaar via: https://www.gezondheidsraad.nl/sites/default/files/201524_richtlijnen_goede_voeding_2015.pdf . Geraadpleegd op 09-09-2018
79. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Gezond eten met de schijf van vijf. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
80. De Jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. ’S-Graveland: Fontaine uitgevers; 2008. P.381
81. De Jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. ’S-Graveland: Fontaine uitgevers; 2008. P.378
82. Ritzen, G. Nederland is erg goed in cacao. Dit is hoe dat komt. Beschikbaar via: https://www.nrc.nl/nieuws/2015/07/21/nederland-is-erg-goed-in-cacao-dit-is-hoe-dat-komt-a1495657
83. De Jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. ’S-Graveland: Fontaine uitgevers; 2008. P.377
84. I am foodie. Chocolade deel 2 – Is cacao een superfood. Beschikbaar via: https://www.iamafoodie.nl/chocolade-deel-2-is-cacao-een-superfood/
85. Cooper KA, Donovan JL, Waterhouse AL, Williamson G. Cocoa and health: a decade of research. Beschikbaar via: https://www.sacredchocolate.com/docs/cocoa_decade_research.pdf
86.Andújar I, Recio MC, Giner RM, Ríos JL. Cocoa polyphenols and their potential benefits for human health. Oxid Med Cell Longev. Beschikbaar via: https://www.hindawi.com/journals/omcl/2012/906252/
87.De jong, F.M. Ons Voedsel. ‘S-Graveland: Fontaine Uitgevers BV; 2008.P.124-126
88.Van den Berg,Y & Botermans,M. De veiligheid en schadelijkheid van e-nummers. VL&DB Uitgevers. Allergieplatform.P.21-23
89.European Commission. Health & Consumer Protection Directorate-General. Opinion. Re-evalution of acesulfame K with reference to the previous SCF opinion of 1991. Beschikbaar via: http://ec.europa.eu/food/fs/sc/scf/out52_en.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
90.All about Sucralose. Sucralose Facts. A Safe Food Ingredient. Beschikbaar via: http://sucralose.org/sucralose-facts/. Geraadpleegd op 09-09-2018
91.Mandel, I.D, Grotz, V.L. Dental Considerations in sucralose use. 2002. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11887514. Geraadpleegd op 09-09-2018
92.Grotz, V.L. Munro, I.C. An overview of the safety of sucralose. Regulatory Toxicology and Pharmacology. Beschikbaar via: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0273230009000786. Geraadpleegd op 09-09-2018
93.Brusick, D et al. The absence of genotoxicity of sucralose. 2010. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20691239. Geraadpleegd op 09-09-2018
94.Baird, I.M et al. Repeated dose study of sucralose tolerence in human subjects. 2000. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20691239. Geraadpleegd op 09-09-2018
95.Goldsmith, L.A. Acute and subchronic toxicity of sucralose. 2000. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20691239. Geraadpleegd op 09-09-2018
96.European Commission. Health & consumer Protection Directorate-General. Revised Opinion On Cyclamic Acid And its Sodium And Calcium Salts. 2000. Beschikbaar via: http://ec.europa.eu/food/fs/sc/scf/out53_en.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
97.Serra-Majem,L. Et al. Cyclamate intake and cyclohexylamine excretion are not related to male fertility in humans. 2013. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14726272. Geraadpleegd op 09-09-2018
98. Van den Berg,Y & Botermans,M. De veiligheid en schadelijkheid van e-nummers. VL&DB Uitgevers. Allergieplatform.P.35-36
90. Van den Berg,Y & Botermans,M. De veiligheid en schadelijkheid van e-nummers. VL&DB Uitgevers. Allergieplatform.P.13-18
91.Organic Market Report 2013. Soil Association. Beschikbaar via: http://www.soilassociation.org/LinkClick.aspx?fileticket=whbpEnZUd7A= Geraadpleegd op 09-09-2018
92.Catsberg, C.M.E., Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Nijmegen. Hbuitgevers. 2008. P.4
93.Milieu Centraal. Alles over energie en milieu in het dagelijkse leven. Voeding. Biologisch. Beschikbaar via: http://www.milieucentraal.nl/voeding/biologisch/ Geraadpleegd op 09-09-2018
94.Baranski,M et al. Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: a systematic literature review and meta-analyses. 2014. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24968103 Geraadpleegd op 09-09-2018
95.ACP. Annals of Internal Medicine. Are Organic Foods Safer or Healthier Than Conventional Alternatives?: A Systematic Review. 2012. Beschikbaar via: http://annals.org/article.aspx?articleid=1355685 Geraadpleegd op 09-09-2018
96.The American Journal of Clinical Nutrition. Nutritional quality of organic foods: a systematic review. 2009. Beschikbaar via: http://ajcn.nutrition.org/content/early/2009/07/29/ajcn.2009.28041.abstract Geraadpleegd op 09-09-2018
97.Gezondheidsraad. Briefadvies Biologisch geteelde levensmiddelen. Beschikbaar via: https://www.gezondheidsraad.nl/sites/default/files/briefadvies_biologisch_levensmiddelen.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
98. Stahl,w., Heinrich, U., Jungmann, H., von Laar, J. Schietzel, M., et al.
Increased Dermal Carotenoid Levels Assessed by Noninvasive Reflection Spectrophotometry Correlate with Serum Levels in Women Ingesting Betatene. JN de Journal of Nutrition. 1998. Beschikaar via: http://emedicine.medscape.com/article/1104368-overview#showallhttp://jn.nutrition.org/content/128/5/903.long. Geraadpleegd op 09-09-2018
99.Schwartz, R.A., Grzybowski, J., Poh-Fitzpatrick, M.B. Butler, D.F. Farley, M., Crawford, G.H. et al. Carotenemia. Medscape. 2015. Beschikbaar via: http://emedicine.medscape.com/article/1104368-overview. Geraadpleegd op 09-09-2018
100.Hatchcock, J.N. Azzi, A., Blumberg, J., Bray,T., Dickinson, A., et al. Vitamins E and C are safe across a broad range of intakes. AM. Journal Of clinical Nutrition. 2005. Beschikaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15817846. Geraadpleegd op 09-09-2018
101. Voedingscentrum. De erkende autoriteit op het gebied van voeding, veiligheid en duurzaam eten. Suppletieadviezen vitamines, mineralen en spoorelementen. Beschikbaar via: https://mobiel.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Professionals/Pers/Factsheets/Factsheet%20Suppletieadviezen%20vitamines%20mineralen%20en%20spoorelementen.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
102. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ontgiften.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
104. Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Gluten en het glutenvrij dieet. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/gluten-en-het-glutenvrij-dieet.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
105.Pahlplatz, R.T.B. Gluten, een gevaar voor de gezondheid? Voedingswaarde. April 2014. Pagina 40-43
106. Alleswetenovercoeliakie.nl. Waar zitten gluten in? Beschikbaar via: http://www.alleswetenovercoeliakie.nl/behandeling/glutenvrij-dieet/waar-zit-gluten-in/. Geraadpleegd op 09-09-2018
107.Coeliakie. De meest onbekende volksziekte van Nederland. Beschikbaar via: https://www.glutenvrij.nl/media/documenten/ncvfolder-huisartsen.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
108.DietCetera. Uw diëtist voor voeding en meer. Gluten intolerantie. Beschikbaar via: https://www.dietcetera.nl/intoleranties-en-aversies/gluten-intolerantie-coeliakie. Geraadpleegd op 09-09-2018
109.Sapone A, Bai JC, Ciacci C, et al. Spectrum of gluten-related disorders: consensus on new nomenclature and classification. Beschikbaar via: https://bmcmedicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/1741-7015-10-13. Geraadpleegd op 09-09-2018
109.Bizzaro N, Tozzoli R, Villalta D, et al. Cutting-edge issues in celiac disease and in gluten intolerance. Clin Rev Allergy Immunol. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21181303. Geraadpleegd op 09-09-2018
110.Pietzak M. Celiac disease, wheat allergy, and gluten sensitivity: when gluten free is not a fad. JPEN J Parenter Enteral Nutr. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22237879. Geraadpleegd op 09-09-2018
111. Biesiekierski JR, Newnham ED, Irving PM, et al. Gluten causes gastrointestinal symptoms in subjects without celiac disease: a double-blind randomized placebo-controlled trial. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21224837. Geraadpleegd op 09-09-2018
112. Nationaal Kompas Voedselovergevoeligheid. Allergie: Hoe vaak komt het voor en hoeveel mensen sterven eraan? Beschikbaar via: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/allergie/omvang/Geraadpleegd op 09-09-2018
113.NHG- Standaard Voedselovergevoeligheid. Beschikbaar via: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-voedselovergevoeligheid#idp42335584. Geraadpleegd op 09-09-2018
114.Catsberg, C.M.Em Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Baarn. Hbuitgevers; 2008. Hoofdstuk 24
115.Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Zout. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/zout.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
116.De jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. s’- Graveland; Fontaine Uitgevers BV; 2008. Hoofdstuk 5
117.Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Zoutconsumptie van kinderen en volwassenen in Nederland: Resultaten uit de Voedselconsumptiepeiling 2007-2010, 2012
118.Consumentenbond. Overbodige hoeveelheden. Beschikbaar via: https://www.consumentenbond.nl/acties/zout/lees-meer-probleem. Geraadpleegd op 09-09-2018
119I Am Foodie. Labtest de uitslag: wat zit er in Himalayazout.  Beschikbaar via: https://www.iamafoodie.nl/labtest-de-uitslag-wat-zit-er-in-himalayazout/. Geraadpleegd op 09-09-2018
120.Centraal Bureau voor de Statistiek. Meer melkvee, forse toename melkproductie. 2015. Beschikbaar via: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/landbouw/publicaties/artikelen/archief/2015/meer-melkvee-forse- toename-melkproductie.htm. Geraadpleegd op 09-09-2018
121.Centraal Bureau voor de Statistiek. CBS: Toename melkproductie na aanpassing zuivelbeleid. 2015. Beschikbaar via: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/landbouw/publicaties/artikelen/archief/2015/toename- melkproductie-na-aanpassing-zuivelbeleid.htm Geraadpleegd op 09-09-2018
122.ZuivelNL. Ketenorganisatie van de zuivelsector. Zuivel in cijfers 2013. 2013. Beschikbaar via: http://www.zuivelnl.org/wp-content/uploads/2014/11/Zuivel-in- cijfers-2013.pdf Geraadpleegd op 09-09-2018
123..Dror,D.K, Allen, L.H. Dairy product intake in children and adolescents in developed countries: trends, nutritional contribution, and a review of association with health outcomes. Oxford University Press. 2014. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24330063#. Geraadpleegd op 09-09-2018
124.ZuivelOnline. Zuivel. Melk. Cijfers. Beschikbaar via: http://www.zuivelonline.nl/zuivel/melk/cijfers/ Geraadpleegd op 09-09-2018
125.De jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. S’ Graveland. Fontaine Uitgevers BV. 2008. P187
127. De jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. S’ Graveland. Fontaine Uitgevers BV. 2008. P193
128. De jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. S’ Graveland. Fontaine Uitgevers BV. 2008. P188
129.De jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. S’ Graveland. Fontaine Uitgevers BV. 2008. P188
130. De jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. S’ Graveland. Fontaine Uitgevers BV. 2008. P.95
131. Stichting Voedselallergie. Home. Allergenen. Melk. Beschikbaar via: http://www.voedselallergie.nl/allergenen/23-melk.html. Geraadpleegd op 09-09-2018
132. De Jong, F.M. Ons Voedsel. ‘s-Graveland. Fontaine Uitgevers; 2008. P188
133. MaagLeverDarmStichting. Sommige dingen zijn niet te verteren. Ziekten. Lactose- intolerantie. Klachten. Beschikbaar via: http://www.mlds.nl/ziekten/130/lactose- intolerantie/klachten/. Geraadpleegd op 09-09-2018
134.Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Nationaal Kompas volksgezondheid. Gezondheidstoestand. Ziekte en aandoeningen. Bewegingsapparaat en bindweefsel. Osteoporose.
135. Gezondheidsraad. Adviezen. Gezonde voeding. Naar een toereikende inname van vitamine D. 2008. Beschikbaar via: https://www.gezondheidsraad.nl/sites/default/files/200815c.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
136.Stegeman NE (2013). Voeding bij gezondheid en ziekte. Paragraaf 10.6 Osteoporose.
137. Vitamine Informatie Bureau. Vitamine K voor sterke botten en schone vaten. http://www.vitamine-info.nl/nieuwsartikel/article/vitamine-k-voor-sterke-botten-en-schone-bloedvaten-2/#.U7RXivl_uYk. Geraadpleegd op 09-09-2018
138. Stichting Ketentransitie Verantwoorde Soja. Factsheet soja. Beschikbaar via: http://www.verantwoordesoja.nl/Content/Files/file/factsheet_soja.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
139.Voedingscentrum. Eerlijk over eten. Soja en sojaolie. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/soja.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
140.Nevo-tabel. Nederlands voedingsstofenbestand. Den Haag: hoontetijl; 2006. P106-P107
141.Dossier Veevoer. Nederland haalt doel verantwoorde soja niet. 2014. Beschikbaar via: https://milieudefensie.nl/veevoer/nieuws/nederland-haalt-doel-verantwoorde-soja-niet. Geraadpleegd op 09-09-2018
142.Catsberg, C.M.E., Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddenleer. Nijmegen: Hbuitgevers; 2008. P137-P140
143.Stichting Voedselallergie. Soja. Beschikbaar via: http://www.voedselallergie.nl/allergenen/22-soja.html. Geraadpleegd op 09-09-2018
144.Nederlands Huisartsen Genootschap. NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid. Beschikbaar via: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-voedselovergevoeligheid#note-14. Geraadpleegd op 09-09-2018
145. Richie et al. A newly constructed and validated isoflavone database for the assessment of total genistein and daidzein intake. 2006. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16441935. Geraadpleegd op 09-09-2018
146.Taku, K et all. Extracted or synthesized soybean isoflavones reduce menopausal hot flash frequency and severity: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials 2012. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22433977. Geraadpleegd op 09-09-2018
147.Food-info.net. Wetenswaar achtergronddossier Soja. Beschikbaar via: http://www.food-info.net/nl/national/ww-soja.htm. Geraadpleegd op 09-09-2018
148. World Cancer Research Fund International. Diet, nutrition, physical activity and breast cancer survivors. 2014. Beschikbaar via: http://www.wcrf.org/sites/default/files/Breast-Cancer-Survivors-2014-Report.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
149.Wereld Kanker Onderzoek Fonds. Na diagnose Kanker. Beschikbaar via: http://www.wkof.nl/nl/kanker-voorkomen/na-diagnose-kanker#Beschermtsoja tegen borstkanker of is het schadelijk? Geraadpleegd op 09-09-2018
150.Yan, L & Spitznagel, E.L. Soy consumption and prostate cancer risk in men: a revisit of a meta-analysis. Clinical Nutrition 2009. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19211820#. Geraadpleegd op 09-09-2018
151.EFSA Journal. Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to soy protein and reduction of blood cholesterol concentrations pursuant to Article 14 of the Regulation (EC) No 1924/2006. Beschikbaar via: http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1688. Geraadpleegd op 09-09-2018
152.Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Vegetarisch, veganistisch en flexitarisch eten. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/trefwoord/vegetarisme-veganisme.aspx
153.Wakker dier. 10 redenen. Beschikbaar via: https://www.wakkerdier.nl/wat-kun-jij-doen/diervriendelijk-eten/geen-vlees-eten.
154.Alles over vitamines, mineralen en supplementen. Eerlijk over eten, Voedingscentrum. P46-P47
155. Alles over vitamines, mineralen en supplementen. Eerlijk over eten, Voedingscentrum. P65
156.Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Hoe kan ik gezond veganistisch eten? Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoe-kan-ik-gezond-veganistisch-eten-.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
157. Alles over vitamines, mineralen en supplementen. Eerlijk over eten, Voedingscentrum. P51-52
158. Alles over vitamines, mineralen en supplementen. Eerlijk over eten, Voedingscentrum. P57-58
159. Voedingscentrum. Intermittent fasten.Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/intermittent-vasten.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
160.Seimon RV, Roekenes JA, Zibellini J, Zhu B, Gibson AA, Hills AP, Wood RE, King NA, Byrne NM, Sainsbury A. Do intermittent diets provide physiological benefits over continuous diets for weight loss? A systematic review of clinical trials. Mol Cell Endocrinol. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26384657. Geraadpleegd op 09-09-2018
161. Headland M, Clifton PM, Carter S, Keogh JB. Weight-Loss Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis of Intermittent Energy Restriction Trials Lasting a Minimum of 6 Months. Nutrients. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27338458. Geraadpleegd op 09-09-2018
162.Tinsley GM, La Bounty PM. Effects of intermittent fasting on body composition and clinical health markers in humans. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26374764. Geraadpleegd op 09-09-2018
163.Horne BD, Muhlestein JB, Anderson JL. Health effects of intermittent fasting: hormesis or harm? Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26135345. Geraadpleegd op 09-09-2018
164.Barnosky AR, Hoddy KK, Unterman TG, Varady KA. Intermittent fasting vs daily calorie restriction for type 2 diabetes prevention: a review of human findings. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24993615. Geraadpleegd op 09-09-2018
165.Voeding & Kanker. Van experts, voor patiënten. Kan vasten de groei van een tumor beïnvloeden. Beschikbaar via: http://www.voedingenkankerinfo.nl/kan-vasten-de-groei-van-een-tumor-beinvloeden/. Geraadpleegd op 09-09-2018
166.Constanzo,S et al. Wine, beer or spirit drinking in relation to fatal and non-fatal cardiovascular events: a meta-analysis. European Journal of Epidemiology. 2011. Volume 26, issue 11. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22076059 Geraadpleegd op 09-09-2018
167.Lu, M et al. Stroke incidence in women under 60 years of age related to alcohol intake and smoking habit. 2008. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18480604 Geraadpleegd op 09-09-2018
168.Ronksley, P.E. Et al. Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis. 2011. Beschikbaar via: http://www.bmj.com/content/342/bmj.d671 Geraadpleegd op 09-09-2018
169.Freudenheim, J.L. et al. Alcohol consumption and risk of lung cancer: a pooled analysis of cohort studies. 2005. The American Journal of Clinical Nutrition. Vol 82. Nr.3. Beschikbaar via: http://ajcn.nutrition.org/content/82/3/657.long 18-11-2015
170.Chao,C. Associations between beer, wine, and liquor consumption and lung cancer risk: a meta-analysis. Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention. 2007. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18006934. Geraadpleegd op 09-09-2018
171.Ferri,P et al. Lifetime and baseline alcohol intake and risk of colon and rectal cancers in the European prospective investigation into cancer and nutrition (EPIC). 2007. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17640039. Geraadpleegd op 09-09-2018
172.Cho,E et al. Alcohol intake and colorectal cancer: a pooled analysis of 8 cohort studies. Annals of Internal Medicine. 2004. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15096331 Geraadpleegd op 09-09-2018
173.Rehm, J. Et al. The relation between different dimensions of alcohol consumption and burden of disease: an overview. 2010. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20331573 Geraadpleegd op 09-09-2018
174.World Cancer Research Fund. Policy and Action for Cancer Prevention. Food, nutrition, physical activity, and the prevention of cancer: a global perspective. 2009. Beschikbaar via: http://www.wcrf.org/sites/default/files/Policy_Report.pdf Geraadpleegd op 09-09-2018
175.Berube-Parents, S et al. Effects of encapsulated green tea and Guarana extracts containing a mixture of epigallocatechin-3-gallate and caffeine on 24 h energy expenditure and fat oxidation in men. 2005. Beschikbaar via:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16176615
176. Brown, A.L. Health effects of green tea catechins in overweight and obese men: a randomised controlled cross-over trial. 2011. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21736785. Geraadpleegd op 09-09-2018
178.Brown, A.L. Effects of dietary supplementation with the green tea polyphenol epigallocatechin-3-gallate on insulin resistance and associated metabolic risk factors: randomized controlled trial. 2009. Beschikbaar via:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18710606. Geraadpleegd op 09-09-2018
179.Dulloo, A.G. Efficacy of a green tea extract rich in catechin polyphenols and caffeine in increasing 24-h energy expenditure and fat oxidation in humans. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10584049. Geraadpleegd op 09-09-2018
180. Eichenberger,P et al. Effects of 3-week consumption of green tea extracts on whole-body metabolism during cycling exercise in endurance-trained men. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19839000. Geraadpleegd op 09-09-2018
181. Gregersen, N.T. et al. Effect of moderate intakes of different tea catechins and caffeine on acute measures of energy metabolism under sedentary conditions. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19445822. Geraadpleegd op 09-09-2018
182. Hursel, R et all The effects of catechin rich teas and caffeine on energy expenditure and fat oxidation: a meta-analysis. 2011. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21366839. Geraadpleegd op 09-09-2018
183.Diepvens K1, Westerterp KR, Westerterp-Plantenga MS. Obesity and thermogenesis related to the consumption of caffeine, ephedrine, capsaicin, and green tea. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16840650. Geraadpleegd op 09-09-2018
184.Dulloo AG1, Geissler CA, Horton T, Collins A, Miller DS. Normal caffeine consumption: influence on thermogenesis and daily energy expenditure in lean and postobese human volunteers. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2912010. Geraadpleegd op 09-09-2018
185.Gregersen NT et al. Acute effects of mustard, horseradish, black pepper and ginger on energy expenditure, appetite, ad libitum energy intake and energy balance in human subjects. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23021155. Geraadpleegd op 09-09-2018
186.Mary-Jon Ludy,1,3 George E. Moore,2 and Richard D. Mattescorresponding author1. The Effects of Capsaicin and Chem Senses. 2012. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22038945. Geraadpleegd op 09-09-2018
187.Yoshioka M1, St-Pierre S, Suzuki M, Tremblay A. Effects of red pepper added to high-fat and high-carbohydrate meals on energy metabolism and substrate utilization in Japanese women. Br J Nutr. 1998. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10211048. Geraadpleegd op 09-09-2018
188. Yoshioka M1, St-Pierre S, Drapeau V, Dionne I, Doucet E, Suzuki M, Tremblay A. Effects of red pepper on appetite and energy intake. Br J Nutr. 1999. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10743483. Geraadpleegd op 09-09-2018
189. Astrid J. Smeetscorresponding author1,2 and Margriet S. Westerterp-Plantenga. The acute effects of a lunch containing capsaicin on energy and substrate utilisation, hormones, and satiety. Eur J Nutr. 2009. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1923831. Geraadpleegd op 09-09-2018
190. World Health Organization. International Agency for Resarch on Cancer. IARC Monographs evaluate consumption of red meat and processed meat 2015. Beschikbaar via: http://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2015/pdfs/pr240_E.pdf. Geraadpleegd op 09-09-2018
191. Wereld Kanker Onderzoek Fonds. Vlees en Kanker. Beschikbaar via: http://www.wkof.nl/nl/kanker-voorkomen/verklein-de-kans-op-kanker/vlees-en-kanker. Geraadpleegd op 09-09-2018
192. De Jong, F.M. Ons voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. ’s-Graveland:Fontaine Uitgevers BV;2008. Hoofdstuk 12
193. Catsberg, C.M.E, Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Baarn: Hbuitgevers; 2008.Hoofdstuk 5
194.Voedingscentrum. Eerlijk over eten. Ik denk dat speltbrood gezonder is dan tarwe. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/nl/thema-s/dewaarheidoptafel/brood/speltbrood-gezonder-dan-tarwebrood.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
194. De voedingswaardetabel. Beschikbaar via: http://www.voedingswaardetabel.nl/
195.Broodnet. Wat is gezonder spelt of tarwe? Beschikbaar via: http://www.brood.net/faq/brood-gezondheid/wat-is-gezonder-spelt-of-tarwe-. Geraadpleegd op 09-09-2018
196.Catsberg, C.M.E, Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Nijmegen. Hbuitgevers 2008. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Hoofdstuk 17
197. Acheson, K.J. Caffeine and coffee: their influence on metabolic rate and substrate utilization in normal weight and obese individuals. 1980. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7369170. Geraadpleegd op 09-09-2018
198.Lee, M.S et all. Green tea (-)-epigallocatechin-3-gallate reduces body weight with regulation of multiple genes expression in adipose tissue of diet-induced obese mice. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19390166. Geraadpleegd op 09-09-2018
199.Phung, O.J et all. Effect of green tea catechins with or without caffeine on anthropometric measures: a systematic review and meta-analysis. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19906797. Geraadpleegd op 09-09-2018
200.Rumpler, W et all. Oolong tea increases metabolic rate and fat oxidation in men. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11694607. Geraadpleegd op 09-09-2018
201.Sae-tan, S et all. Weight control and prevention of metabolic syndrome by green tea. Beschikbaar via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21193040. Geraadpleegd op 09-09-2018
202.De jong, F.M. Ons Voedsel. Over wat erin zit, hoe het wordt gemaakt & wat het met ons doet. S’ Graveland. Fontaine Uitgevers BV. 2008. P288
203. Catsberg, C.M.Em Kempen-van Dommelen, G.J.M. Levensmiddelenleer. Baarn. Hbuitgevers; 2008.P.5
20.4Wageningen. University & Research. Genetische modificatie. Beschikbaar via: http://www.wur.nl/nl/Dossiers/dossier/Genetische-modificatie-1.htm. Geraadpleegd op 09-09-2018
205.Katan,M. Voedingsmythes. Over valse hoop en nodeloze vrees. Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam; 2016. Hoofdstuk 62
206.Eerlijk over eten. Voedingscentrum. Genetische modificatie. Beschikbaar via: http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/genetische-modificatie.aspx. Geraadpleegd op 09-09-2018
207. Scientas.nl. Genetisch aangepast voedsel: een vloek of een zegen? Beschikbaar via: https://www.scientias.nl/genetische-gemodificeerd-voedsel/. Geraadpleegd op 09-09-2018
208.EFSA. European Food Safety Authority. GMO. Beschikbaar via: https://www.efsa.europa.eu/en/science/gmo
209. Genenetically Engineered Crops. Experiences and prospects. Beschikbaar via: https://www.nap.edu/catalog/23395/genetically-engineered-crops-experiences-and-prospects. Geraadpleegd op 09-09-2018
210. Scientias.nl. Is genetisch gemodificeerd voedsel nu veilig of niet? De wetenschap kan het niet eens worden. Beschikbaar via: https://www.scientias.nl/veiligheid-genetisch-gemodificeerd-voedsel-gewassen/93716/. Geraadpleegd op 09-09-2018

De maand januari is dé maand waarin we starten met goede afvalvoornemens. Weg met al die overtollige kilo’s! Wat blijkt echter? De goede voornemens stranden al vrij snel en we blijven met die overtollige kilo’s zitten. Ontzettend vervelend natuurlijk, want de intentie is natuurlijk goed. Maar waarom lukt het niet? In dit artikel geef ik drie redenen waarom de goede voornemens mislukken.

Reden 1: gebrek aan kennis

Het start allemaal met kennis. Heb je de juiste kennis in huis om die kilo’s kwijt te raken, om alle voedingsstoffen binnen te krijgen en fitter en energieker te worden? In de meeste gevallen signaleer ik, dat dit vaak niet het geval is. De oorzaak: de chaos in voedingsland waardoor we door de bomen het bos niet meer zien en men gaat op dieet (slechtste keuze ooit – lees hier waarom). De oplossing: ga met een expert aan de slag die een goede opleiding heeft genoten.

Reden 2: geen stok achter de deur

De goede voornemens mislukken vaak doordat je geen verantwoording hoeft af te leggen aan iemand. Wil je afvallen of fitter worden zorg dan dat de mensen die je lief hebt dit weten en achter je staan en zoek iemand waarmee je dit samen gaat doen, bijvoorbeeld een diëtist of coach. In een goed team wil je de ander namelijk niet teleurstellen. Kortom, omring jezelf met mensen die jou gaan helpen met jouw doel. Dus niet je leuke collega die altijd met taart komt aanzetten. Of je vriend of vriendin die gezond eten maar niks vindt.

Reden 3: het doel is niet duidelijk

In plaats van ‘ik moet afvallen’, zoek je naar een doel dat meer lijkt op: ik wil er flitsend uitzien in die broek of trui. En doe vervolgens dit: hang die broek of trui aan de deur en stel je voor hoe het kledingstuk je zou staan. Dit zorgt ervoor dat je elke dag een reminder krijgt wat je graag wilt bereiken.

Het is mijn missie om jou zo gezond mogelijk te maken. Daarom hamer ik er altijd op om elke dag minimaal 2 stuks fruit te nemen. Een universele regel die je altijd mag blijven uitvoeren. Fruit is gewoon een schitterend product met voedingsstoffen die er niet om liegen. Echter lukt het niet altijd om het voldoende binnen te krijgen en daarom heb ik 6 praktische tips voor je.

Tip 1: variatie blijft het toverwoord

Varieer, varieer en varieer. Ik herhaal het woord graag een paar keer om de belangrijkheid ervan niet te vergeten. Waarom variatie? Er bestaat namelijk niet één product die alle voedingsstoffen bevat. Daarom dus. Loop door de supermarkt en bekijk alle soorten die er zijn en stop zoveel mogelijk verschillende soorten in je mandje. Soms kunnen de regels rondom voeding heel simpel zijn.

Tip 2: gebruik fruit als topping

Net zoals je groente overal kunt bij eten, kan je fruit ook goed gebruiken als (gezonde) topping. Stukjes fruit door de kwark bij het ontbijt of in je toetje, wat plakjes banaan op brood of wat dacht je van stukjes appel op je pannenkoek. Wees lekker creatief en maak er een sport van de topping zo mooi mogelijk te maken!

Tip 3: fruit als ideale snack

Ja, zo simpel kan het ook weer zijn. Zorg er altijd voor dat je 2 stuks fruit bij de hand hebt. Zo neemt de online diëtist altijd een appel en banaan mee als hij buiten de deur werkt. Je stopt het gemakkelijk in je tas en hebt altijd iets gezonds bij de hand als je honger hebt. En je komt minder in de verleiding om dat lekkere stuk taart te nemen!

Tip 4: een vast fruitmomentje

Hoewel een ‘fruitmomentje’ een beetje kinderachtig en misschien wat flauw klinkt, zorgt het er wel voor dat je een gewoonte hebt die je dagelijks kunt uitvoeren. Wat dacht je bijvoorbeeld van een fruitmomentje eind van de ochtend of zo vlak na het avondeten? Ik zie vooral voordelen moet ik je eerlijk zeggen.

Tip 5: vul de fruitschaal tot de nok

Wanneer je voor je neus een volle fruitschaal ziet staan dan hoef ik je niet te vertellen hoe groot de kans is dat je iets pakt? Dus, geef jezelf de opdracht: vul de fruitschaal tot de nok en leg hem goed in het zicht.

Tip 6: koning smoothie

Moeite met bovenstaande tips? Haal dan de blender uit de kast en ga uit dát vaatje tappen. Een smoothie is een makkelijke manier om op een moment veel fruit binnen te krijgen. En pak dan gelijk die iets te rijpe peer mee, anders moet je die weer weggooien! Klik hier voor een heerlijk smoothierecept.

6 praktische tips voor meer fruit online diëtist

Kennen jullie Imara nog? Eerder schreef ik met haar een artikel over intermittent fasting‘ en detoxen‘. Nu wil ik graag een artikel van haar zelf delen waarvan ik zeker weet dat je het wilt lezen, namelijk over het onderwerp: cholesterol. Want, wat is cholesterol nou precies? Is het alleen maar slecht? Hoe zit het met het goede cholesterol? Maar vooral, praktische tips waar jij mee aan de slag kan! Tijd om deze ‘boosdoener?!’ eens onder de loep te nemen.

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een vetachtige stof die in het lichaam allemaal belangrijke functies vervult. Je hebt cholesterol namelijk nodig voor de opbouw van lichaamscellen, steroïdehormonen (geslachtshormonen), vitamine D en gal. Een leven zonder cholesterol is dan ook niet mogelijk al heb je het niet per se uit je voeding nodig. Je levert maakt namelijk zelf cholesterol aan.

Cholesterol vanuit de voeding

Cholesterol vanuit de voeding bewandelt een andere weg dan het al aanwezige cholesterol in de lever. Doordat cholesterol een vetachtige stof is kan het niet zomaar vervoerd worden door het waterachtige bloed richting de lever. Cholesterol is namelijk hydrofoob. (hydro = water en foob = vrees, dus bang voor water.) Dit betekent dat het niet kan oplossen in water. Gelukkig heeft je lichaam daar iets op gevonden. Door middel van de zogenoemde lipoproteïnen (denk aan onderwaterzeeboten) wordt cholesterol ingepakt vanuit de dunne darm en via de lymfe naar het bloed vervoert om zo uiteindelijk bij de lever terecht te komen. Dit is dus slechts een klein deel van de totale cholesterol in je lichaam.

Cholesterol en vetten

Zoals we net al zagen wordt cholesterol dus ingepakt om zo te kunnen worden vervoerd door het lichaam en bevat dit slechts een klein deel van het totale cholesterol. Toch moet je wil je letten op je cholesterolwaarden, opletten met het nuttigen van transvet en verzadigd vet, hoe zit dit precies?

Opname vet in het lichaam

Je lichaam kan heel goed vetten opnemen via dezelfde constructie (onderwaterboten). Nou is het zo dat wanneer je vet opneemt je lichaam er een bepaalde hoeveelheid cholesterol uit het eigen lichaam bij stopt omdat de apolipoproteine een bepaalde samenstelling hebben. Alleen niet alle vetten geven dezelfde reactie op die samenstellingen. Onverzadigde vetten zoals, zonnebloemolie en olijfolie hebben namelijk een positief effect op deze samenstellingen en hiermee ook op je cholesterolwaarden. Transvet en verzadigde vetten hebben dit juist niet. Wil je op je gezondheid letten kan je deze het beste zo min mogelijk nuttigen. Verzadigd vet vind je voornamelijk in volle dierlijke producten (denk hierbij aan volle melk, vlees) met als uitzondering, kokosvet en palmolie. Transvet vind je vooral in chips, koekjes en gefrituurde snacks.

Cholesterol in de lever

Het (eenmaal) in de lever aanwezige cholesterol wordt opnieuw verpakt in lipoproteïnen en vervoerd door de bloedbaan richting de weefsels om zo onderweg stoffen af te geven. Echter zijn dit nu twee verschillende varianten (onderwaterzeeboten) die stoffen afgeven. Een goede- en een slechte variant. Samengevat: Het cholesterol is dus hetzelfde alleen de verpakking is anders. Nu wordt het interessant!

Goed en slecht cholesterol

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen; cholesterol is cholesterol. Voor het gemak spreekt men van goed en slecht cholesterol maar eigenlijk is het stofje cholesterol nog steeds hetzelfde. Alleen de ‘onderwaterboot’ waarmee hij vervoerd wordt kent verschillende varianten. De ‘goede’ en de ‘slechte’. Je hebt namelijk LDL-cholesterol (ezelsbruggetje: L = LOSER) en het HDL- cholesterol (ezelsbruggetje: H = HELD). En die vervullen beiden een andere functie in het lichaam waarbij de LOSER-variant (LDL-cholesterol) het risico op hart- en vaatziekten kan vergroten doordat het graag onze vaatwanden binnendringt op plekken waar het kwetsbaar is en de HELD-variant (HDL-cholesterol) juist een teveel aan cholesterol kan afvoeren naar de lever. Echter geeft een scheve verhouding tussen de LDL- en HDL-variant in je lichaam een nóg groter risico op hart- en vaatziekten. Het is dus noodzaak om de cholesterolwaarden in balans te houden. Hoe doe je dat dan?

Wat is van invloed op ons cholesterol?  

Ons lichaam is altijd opzoek naar balans (homeostase) en de lever zorgt dan ook voor het evenwicht cholesterol in de lever en het bloed. Onze leefstijl heeft daar echter een grote invloed op. Een eetpatroon met veel verzadigd vet en transvet, roken en weinig lichaamsbeweging kan ervoor zorgen dat er een hoger LDL-cholesterol ontstaat en hiermee dus een disbalans in het lichaam. Na al deze informatie ben je wellicht benieuwd wat jij qua voeding kan doen om je cholesterolwaarden in balans te houden. Het is wel belangrijk om te vermelden dat er meer factoren zijn die meespelen bij het ontwikkelen van een te hoog cholesterol dan voeding alleen zoals bijvoorbeeld roken, te weinig lichaamsbeweging maar ook aanleg. Lees hier onder de tips op het gebied van voeding.

3 praktische tips!

Tip 1: Kies voor onverzadigde vetten
Onverzadigd vet zorgt voor lagere LDL-cholesterol waarden. Onverzadigde vetten komen vooral voor in plantaardige olie (zonnebloemolie en olijfolie), vloeibare bak- en braadproducten, halvarine, avocado, (vette) vis en noten. Uitzondering hierop zijn kokosolie/kokosvet en palmvet. Kokosolie/kokosvet en palmvet bevatten juist veel verzadigde vetten die het LDL-cholesterol verhogen. Probeer producten met verzadigde vetten (vet vlees, volle melkproducten/kaas en koek, gebak en snacks) zoveel mogelijk te vermijden.

Tip 2: Zorg dat de basis staat
Twee stuks fruit per dag, een handje ongezouten noten en wekelijks peulvruchten. Dit zijn producten die het LDL-cholesterol naar beneden brengen. Wanneer je zorgt dat de basis staat (wat de basis inhoud kan je hier lezen) ben je goed bezig. Om op je cholesterol te letten is het verstandig om voor magere producten te kiezen waar minder verzadigd vet in zit.

Tip 3: Beperk cholesterol in voeding
Cholesterol in de voeding heeft een klein effect op het cholesterolgehalte. Je vindt cholesterol in dierlijke producten. Bijvoorbeeld in; eieren, garnalen en orgaanvlees. Je hoeft overigens niet bang te zijn dat eieren het cholestergehalte (risico op hart-en vaatziekten) ernstig verhogen. Het stijgt iets, alleen dat is een niet noemenswaardig effect. Een ei per dag kan dan ook geen kwaad.

Hoe weet je of je een verhoogd cholesterol hebt?

Ga voor advies altijd naar de huisarts. Hij of zij kan je waarden meten en afhankelijk van de uitkomst een passend advies geven. Wil je meer lezen? Kijk dan ook eens op www.hartstichting.nl. Deze post is overigens niet gesponsord door partijen.

Dit artikel is geschreven door Imara Terheggen
cholesterol online diëtist


Bronnen

1. Voedings- en leefstijlfactoren m.b.t. het cholesterolmetabolisme. Nutrition hoorcollege 5 leerjaar 2. Hogeschool van Amsterdam
2. Cholesterol en triglyceriden. Pathologie hoorcollege 5 leerjaar 2. Hogeschool van Amsterdam.
3. Voedingscentrum. Cholesterol. Beschikbaar via: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/cholesterol.aspx
4. Weggemans RM, Zock PL, Katan MB. Dietary cholesterol from eggs increases the ratio of total cholesterol to high-density lipoprotein cholesterol in humans: a meta-analysis. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11333841